Muzyka a fazy rozwoju dziecka
Zdolności muzyczne pojawiają się bardzo wcześnie i oprócz rzadkich przypadków zaburzeń słuchowych przejawiają się u większości dzieci.
Muzyka jest tą sztuką, z którą dziecko styka się najwcześniej. Na przykład rytmiczne kołysanie dziecka przez matkę daje mu okazję zetknięcia się z rytmem, a nucenie pieśni przed jego zaśnięciem przynosi doznania muzyczne, dzięki którym zasypia. Wraz ze zdobywaniem umiejętności chodzenia, maluchy odczuwają proste rytmy, reagują na nie ruchami i tańcem.
Dziecko po 1. roku życia
- Jest podatne na odbieranie różnego rodzaju hałasu, odgłosów zjawisk przyrodniczych, dźwiękowych.
- Potrafi godzinami nucić, gaworzyć.
- W tym czasie zaczyna posługiwać się własnym głosem, wsłuchuje się w dźwięki, których pochodzenia jeszcze nie potrafi odróżnić.
W wieku 2 lat
- Rozumienie zjawisk przenosi się z wrażeń słuchowych dziecka na wrażenia muzyczne.
- Pojawia się umiejętność różnicowania barwy instrumentów.
- Dziecko potrafi śpiewać pojedyncze, krótkie frazy piosenek.
W wieku 3 lat
- Dziecko z wyraźnym zainteresowaniem reaguje na muzykę, próbuje śpiewać.
- Lączy różne fragmenty piosenek, wyliczanek i wierszyków.
- Potrafi powtórzyć piosenkę, ale często zmienia jej linię melodyczną.
- Potrafi dopasować swoje emocje do słuchanej muzyki.
W wieku 4 lat
- Dziecko potrafi odtworzyć rytm słuchanych utworów za pomocą gestodźwięków, np. tupiąc i klaszcząc.
- Skacze z nogi na nogę.
- Utrzymuje tempo, lepiej chwyta rytm marszu i biegu.
- Jest w stanie rozpoznać piosenkę po melodii granej lub nuconej przez nauczycielkę.
- Gra na prostych instrumentach perkusyjnych.
- Potrafi odróżnić tempo wolne od szybkiego.
W wieku 5 lat
- Skala głosu obejmuje septymę.
- Dziecko śpiewa już dokładniej, uwzględniając intonację, rytm i prawidłową dykcję
- Wzrasta sprawność ruchowa; szybciej reaguje ruchem, tańczy.
- Zwiększa się koncentracja uwagi, więc może słuchać już krótkich utworów instrumentalnych.
- Wystukuje proste rytmy muzyczne i uczy się łatwych melodii na instrumentach.
- Potrafi zaśpiewać tę samą piosenkę w różnym tempie i na różnej wysokości.
W wieku 6 lat
- Skala głosu obejmuje oktawę.
- Śpiewa dużo dokładniej intonacyjnie, w rytmie i tempie.
- Jest zainteresowane zarówno tekstem, jak i melodią piosenki.
- Łatwiej odtwarza i odbiera muzykę, dostrzegając elementy występujące w utworze.
- Jest w stanie samodzielnie określić charakter i nastrój utworu, a także wskazać niektóre instrumenty.
- Intensywnie rozwija się słuch melodyczny.
- Potrafi odróżnić odległość półtonów.
- Preferuje audycje radiowe i telewizyjne z tłem muzycznym.
Intencją zajęć umuzykalniających nie jest wychowanie dzieci do bycia profesjonalnymi muzykami, ale nauczenie je rozumienia muzyki, tak jak rozumieją język ojczysty. Rodzice powinni uświadomić sobie, że to oni sami mogą być dobrymi nauczycielami dla swoich dzieci. Tak jak uczą je mowy, tak samo śpiewając, uczą je muzyki jako naturalnego kodu. Wielu rodziców jednak nigdy nie doświadczyło wprowadzenia w muzykę we własnym dzieciństwie, a u wielu kontakt z nią był tak mały, że ich muzyczne umiejętności prawie zanikły. W tym wypadku warto zadbać o znalezienie takiego miejsca dla swojego dziecka, które będzie wspierać je w muzycznym rozwoju.
Zarówno sposób, w jaki zostanie zachęcone do słuchania i śpiewania, a nawet tworzenia prostych melodii, jak i stopień, w jakim będą rozbudzane jego zainteresowania muzyczne, zadecydują o jego dalszym rozwoju. Dzięki muzyce bardzo wcześnie możemy wspierać i rozwijać zmysły dzieci, a przez to rozwijać ich wrodzone talenty.
